DeFi ၼိူဝ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin

သင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းလူၵ်ႈ cryptocurrency ႁိုင်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ်ႉ ၼႆ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ​​တေႁူႉယူႇဝႃႈ Bitcoin ပဵၼ်ငိုၼ်းဢၼ်ၵႅၼ်ႇၶႅင် (store of value) လႄႈ Ethereum (Eth) ပဵၼ် Smart contract ၼႆ။

ၸႂ်ႈယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈလွင်ႈၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉၼိူဝ် Ethereum လၢႆလၢႆမဵဝ်း။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸၢင်ႈသၢင်ႈ smart contract လႆႈ၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸၢင်ႈသၢင်ႈ NFT (Non-Fungible Tokens) လႆႈ၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸၢင်ႈသၢင်ႈ DeFi (Decentralized finance) မႂ်ႇမႂ်ႇၼိူဝ် Ethereum လႆႈ လႄႈ သၢင်ႈ Token ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ​​ၵေႃႈလႆႈ။

ၵူၺ်း လိုၼ်းသုတ်းမႃး ဢမ်ႇမီးထႅၵ်ႇၼူဝ်ႇ​​လေႃႇၵျီႇၶိုၵ်ႉၶိုၵ်ႉဢၼ်လႂ် ဢၢၼ်သၢင်ႈယူႇၼိူဝ် blockchain ၶွင် Ethereum ဢမ်ႇၼၼ် blockchain project တၢင်ႇဢၼ်လႄႈ မၼ်းတေမီးတီႈပွင်ႇသင် တႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်း။ ၵွပ်ႈသင်လႃႇ? ယွၼ်ႉဝႃႈ ဢိၼ်ႇတိူဝ်ႇၼႅတ်ႉၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီသၢင်ႈၼိူဝ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၶူင်သၢင်ႈ ဝႅပ်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးသုၼ်ၵၢင်ၵုမ်းထိင်း

Bitcoin ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇ လၢႆး Ethereum ႁဵတ်း။ မၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈၵွၺ်းမၼ်း ၼႂ်းၼႃႈတီႈဢၼ်ပဵၼ် ငိုၼ်းတီႇၵျီႇတိူဝ်ႇ ဢၼ်ႁၢမ်းသုၼ်ၵၢင် လႄႈ ၵူၼ်းတင်းၼမ်​​ၵေႃႈ ဝူၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းႁဵတ်းလႆႈမွၵ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း​​ၵေႃႈ ပဵင်း​​ပေႃးယဝ်ႉ ၼႆယူႇ။ Bitcoin မီးၽိုၼ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လွင်ႈလူင်းတိုၼ်းဢၼ်ငၢႆႈ လႄႈ မၼ်းဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇ ယုၵ်ႉၸၼ်ႉသင်လိူဝ်​​သေ ၼၼ်ႉထႅင်ႈ သင်လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ​​တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ လွင်ႈပဵၼ်ငိုၼ်း ဢၼ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်ႇမၼ်း လူတ်းယွမ်း။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်​​ၵေႃႈလီ ပၼ်ႁႃလွင်ႈပဵၼ်သုၼ်ၵၢင်ၼၼ်ႉ ယင်းတိုၵ်ႉမီးယူႇ တွၼ်ႈတႃႇယူင်ႉသၢင်ႈပိုၼ်ႉထၢၼ်လၢႆလၢႆၸိူဝ်း ဢၼ်မီးယူႇႁိမ်းတူဝ် Bitcoin မိူၼ် ၼင်ႇ exchange တင်းလၢႆ လႄႈ တီႈၵူႈယိမ်ငိုၼ်း ဢၼ်မီးသုၼ်ၵၢင်ၼၼ်ႉ ​​တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီး​​ၽေး တၢမ်ႈတီဢၢမ်းၼၢတ်ႈဢၼ်​​တေၵုမ်းထိင်းမၼ်း။  ငဝ်းလၢႆးၼႆႉ လႆႈသၢင်ႈႁူဝ်ႉဢုတ်ႇလူင် တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းၶႂ်ႈမီးသုၼ်ႇၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈ (ၵၢၼ်ၶဝ်ႈထိုင် ဢၼ်ဢမ်ႇၽဵင်ႇပဵင်း ၼိူဝ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် ၶွပ်ႇလႅၼ်ၸိုင်ႈ   မိူင်း) ဢၼ်​​တေၸၢင်ႈၵႄႈလိတ်ႈလူၺ်ႈ ပိုၼ်ႉထၢၼ်ဢိၼ်ႇတိူဝ်ႇၼႅတ်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးသုၼ်ၵၢင်ၵုမ်းထိင်း။

မိူၼ်ၼင်ႇဢၼ်လၢတ်ႈဝႆႉၼႂ်းတွၼ်ႈတၢင်းလင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈ Bitcoin ၼႆႉ ပဵၼ် blockchain ဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉလိူဝ်​​သေပိူၼ်ႈ တႃႇငဝ်ႈပိုၼ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇသၢင်ႈဢိၼ်ႇတိူဝ်ႇၼႅတ်ႉပၢၼ်မႂ်ႇ ယွၼ်ႉမၼ်းပဵၼ်ၽူႈၼမ်း blockchain ဢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈလိူဝ်​​သေပိူၼ်ႈ လႄႈ ပဵၼ် network ႁၢမ်းသုၼ်ၵၢင် ဢၼ်ၶႅမ်ႉလိူဝ်​​သေ cryptos တၢင်ႇဢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇသၢင်ႈ DeFi  ၼိူဝ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းလိူၵ်ႈ ဢၼ်ထုၵ်ႇလီႁဵတ်း သၢင်ႈ။

မၼ်း​​တေပဵၼ်မႃးလႆႈၸိူင်ႉႁိုဝ်?

တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်​​တေ​​တေႇ လဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈ DeFi ၼၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း လူဝ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းၽၢႆႇထႅၵ်ႇၼီႇၶိူဝ်ႇ မၼ်းႁႂ်ႈလိုၵ်ႉၵွၼ်ႇ။ ၵူၺ်း   လွင်ႈတၢင်းငၢႆႈငၢႆႈ ဢၼ်ဝႃႈ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ​​တေသၢင်ႈ DeFi ၼိူဝ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin ၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉႁၢင်ႇၵႆ ဢၼ်သိူင်ႇလပ်ႉယူႇၽၢႆႇလင် တႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈၼိူဝ် Bitcoin ၸဵမ်မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ Cryptos တၢင်ႇဢၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ Ethereum လႄႈ Solona ထုၵ်ႇသၢင်ႈမႃး တႃႇႁဵတ်း DeFi လႄႈ Web 3.0 ၵမ်းသိုဝ်ႈ ၵူၺ်းၵႃႈ Bitcoin တႄႉ တိုၵ်ႉၸုၵ်းမၼ်ႈၼိူဝ် ​​ၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ တႃႇပဵၼ်ၵၢၼ်ငိုၼ်း ဢၼ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်ၼၼ်ႉယူႇ။

ၽွင်းမိူဝ်ႈ ပဵၼ်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇယုၵ်ႉၸၼ်ႉ ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin ၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉ ၽူႈသၢင်ႈၶဝ် ၸၢင်ႈႁဵတ်း BIPs (Bitcoin Improvement Proposals) တႃႇယိုၼ်ႈၼႄ တွၼ်ႈတႃႇ​​တေယုၵ်ႉမုၼ်း software ၶွင် Bitcoin ။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်​​ၵေႃႈလီ ဢိင်ၼိူဝ် ၶၵ်ႉတွၼ်ႈလွင်ႈႁၢမ်းသုၼ်ၵၢင်ၼႆႉ​​သေ (ၸင်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈ Bitcoin မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသုင် ၸဵမ်မိူဝ်ႈ​​တေႇမၼ်း) လႄႈ မၼ်း​​တေပဵၼ် ၶၢဝ်းတၢင်းဢၼ်ယၢဝ်းၵႆ တႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈ လွင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇ ၼိူဝ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉၵတ်ႉ တႃႇႁပ်ႉႁွင်း Smart contract ဢၼ်ယုင်ႈ ယၢင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉ လႄႈ တႃႇႁႂ်ႈၽူႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈငၢႆႈ (​​တေႃႈလဵဝ် တိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼိူဝ် BIP-119) ။

ၽိူဝ်ႇ​​တေႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ် ၶမ်ႇပၼီႇတင်းလၢႆ လႄႈ ၽူႈၶူင်သၢင်ႈၶဝ် တိုၵ်ႉ ၶတ်းၸႂ်သၢင်ႈ ၵႄႈလိတ်ႈၵူႈလၢႆး တႃႇယုၵ်ႉမုၼ်း ၼမ်ႉၵတ်ႉ Bitcoin ဢၼ်ယူႇၼိူဝ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin ထႅင်ႈၸၼ်ႉၼိုင်ႈ။ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ project ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ လွတ်ႈ​​ၽေး၊ ႁူမ်ႈလူမ်ႈ လူၺ်ႈလွင်ႈဢိင်ပိုင်ႈတီႈ ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin blockchain။ Lightning Network ပဵၼ် layer 2 ဢၼ်မီးၼိူဝ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin လႄႈ မီးလၢႆးၵႄႈပၼ်ႁႃတင်းၼမ်တင်းလၢႆထႅင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ Blockstream’s Liquid side-chain ဢမ်ႇၼၼ် projects မိူၼ်ၼင်ႇ Atomic Finance, SureBits, Sovryn လႄႈ HodlHodl ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ဢၼ်လူဝ်ႇတွင်းဝႆႉတႄႉ project လၢႆလၢႆဢၼ်​​ၵေႃႈ မီး​​ၽေး တႃႇလႅၵ်ႈပိၼ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢွၼ်တၢင်းပႆႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈမိုဝ်းမႂ်ႇမႂ်ႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းလီလီဢွၼ်တၢင်းၵွၼ်ႇ။ ၼင်ႇၵႃႈလၢတ်ႈမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ လွင်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၼႂ်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်း။ ယႃႇ​​ပေယုမ်ႇၽႂ်    ၵူတ်ႇထတ်းသွၵ်ႈႁႃ​​ၶေႃႈတွပ်ႇဢဝ်ႁင်းၵွၺ်းတႃႉ။

ၵွပ်ႈသင် ဢိၼ်ႇတိူဝ်ႇၼႅတ်ႉႁၢမ်းသုၼ်ၵၢင်ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီသၢင်ႈၼိူဝ် ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin?

ၼႂ်းသဵၼ်ႈတၢင်း တႃႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၶဝ်ႈၸူး ဢိၼ်ႇတိူဝ်ၼႅတ်ႉပၢၼ်မႂ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈၼႃႇ တႃႇႁဝ်းလူဝ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်း မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလီလီ လႄႈ ပွင်ႇဝႃႈ ထုၵ်ႇလီသၢင်ႈမၼ်းၼိူဝ် ပိုၼ်ႉထၢၼ် Bitcoin ယဝ်ႉ။ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ projects ႁၢမ်းသုၼ်ၵၢင် ၼိူဝ်ပိုၼ်ႉထၢၼ် ဢၼ်မီးသုၼ်ၵၢင်ၵုမ်းထိင်း မိူၼ်ၼင်ႇ တူင်ႇဝူင်း proof-of-stake (ၼႂ်း Ethereum 2.0) ၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းပိူင်ၵၢၼ်ငိုၼ်းၵဝ်ႇ​​ယဝ်ႉ ၶိုၼ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၽၢင် ႁၢင်ႈမၼ်းပဵၼ် ထႅၵ်ႇၼူဝ်​​လေႃႇၵျီႇ blockchain ၼၼ်ႉၵူၺ်း​​သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈမီးတိုၼ်းလၢင်းသုင် ယူႇၸၼ်ႉသုင်သုတ်းယဝ်ႉ ၵုမ်းၵမ် လႅၵ်ႈလၢႆႈမၼ်းလႆႈ။ လိူဝ်​​သေၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်တိုၵ်ႉယူႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း Ethereum ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈထူပ်းပၼ်ႁႃ ၵႃႈသူင်ႇမၼ်းသုင်ပူၼ်ႉတီႈ ထိုင်တီႈႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈသူင်ႇ eth လဵၵ်ႉယွႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈ။

သင်ႁဝ်းၶႂ်ႈသၢင်ႈ ၵၢၼ်ငိုၼ်းမႂ်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးသုၼ်ၵၢင် မႃးတႅၼ်းတီႈ ၵၢၼ်ငိုၼ်းတီႇၵျီႇတိူဝ်ႇဢၼ်မီးယူႇ​​တေႃႈလဵဝ်လႆႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းထုၵ်ႇလီ ႁဵတ်း သၢင်ႈ ႁႂ်ႈမၼ်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈၸဵမ်မိူဝ်ႈ​​တေႇမၼ်းယူႇ။ သင် Bitcoin ပဵၼ်ၶႅပ်း​​ၸေႈ​​ၵေႃႈ ႁဝ်းထုၵ်ႇလီလိူၵ်ႈသီဢၼ်ၶႅမ်ႉလိူဝ်​​သေပိူၼ်ႈ တႃႇတႅမ်ႈႁၢင်ႈၼိူဝ်မၼ်း။ လိုၼ်းသုတ်း ႁၢင်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ်ႁၢင်ႈဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉသုတ်းယဝ်ႉ။

ၽူႈတႅမ်ႈ – ၵႅမ်မိူင်း